Saturday 25 October 2014

SANT FRANSIS XAVIER: Taka Bharotant vochunk vichlo

By Fr.Nevel Gracias

Pondravea xekddeachea xevottak Spain ani Portugal he des apli razvott’ki fuddem vhorunk yevjitale. Vasco da Gama. Afrikachi vell par korun Bharotachea Calicut hangasor 22vi Mayache, 1498 vorsa pavlo.
          
He huxar ami kalljidar tarvotteamni apli razvottki choddounche khatir bhirankull missanv hatan ghetlolem. Haka lagun tankam khup missionaranchi goroz poddloli. Purtugalakuch he goroz title yadnik mellunk avgodd zatalem.
          
Juanv III, Purtugalacho Raza porjechea boreponnam khatir vavurtalo ani hea tannim apnnailolea rajyannim yadnikank dhaddunk yevjitalo. Tannim Inas de Loyola ani tachea sangateamchi khobor aikololi ani Italia ganvant te boro vavr kortat tachi mahiti taka asli. Tannem konnachea ‘Ambassador’ haka Bhagevont Bapak inasachea sov sangateank dhadd mhonn vinonti keli. Bhagevont Bapak hi tachi yevzonn manouli, pun novea Jesuitancho jiv sonkoxttant ghalunk taka khuxi nasli. Botin poin korunk khup avgodd aslem ani Jezuchi bori khobor onbhavarteank porgottunk tankam khup avgodd zatalem.
          
Razachi suchovnni Inasak pavli Inasan Razak adhar korunk yevjilem. Punn to dogma sangateankuch dhaddunk chint’talo. Simon Rodrigues ani B obadilla haka hea Bharotachea missanvank tannim vichle. Tankam adar korun camerino hangasorlo pau. Ek Diocesan Padri tanchea Borobor Bharotant vochunk toyar zalo. Veche vellar Bobadilla piddent poddlo ani masan Fransiskak vichun kaddlo. Fransiskan he suchovnnenk Devachi yevzonn pollelli ani Bharotant vochunk khuxemonan raji zalo.
          
Fransiskan apli toyari korun apleak dil’lea missanvank duddo korunk kalljidar zalo. Punn thoimsorle padre ani lok Fransis  mellchonam mhonn kolltanch khup dukhi zalo. Bhagevont Bapan 27vi Julayache 1540 vorsak ek kollovnni keli. Hea kollovnnen Fransis ani Rodrigues haka ‘apostolicae sedis muntil’ mhonnge Apostolic missionaries kele. He kollovnne  vorvim tankam xikounk, porgottunk ani patkam bhogsunk porvangi dili, he toren Fransis Devache yevzonne pormonnem amchea Bharotan pavlo ani Jezuk porgottpavcho vavr tannem aplo vavr suru kelo. Nai Devacho axirvad tanche aslo. Poile yevsonne pormonnem Fransis Bharotant yevcho naslo. Punn Devache yevzonn tache vixim Devachi yevzonn veglli asli. Fransiskan ‘inam’ mhonnunk yetalem. Punn to ‘hoi’ mhonnta. Ani Devache khuxek aito zaun Bharotant ail’lo mhonn, ani Jezuchea molleant khup boro vavr kel’lo mhonn, aiz sonvsar taka man dita.

Friday 24 October 2014

SANT FRANSISK XAVIER: Tachi Novsornni

By Fr.Nevel Gracias

Peter Favre, Inas ani Fransis - hanche modem ixttagotiche bandpas asle te mozbut zale. Tanchea zomeant anikuy vangddi tankam mell’le. Tanche modem zaiteo zomati ani bhasabas zalea uprant tannim aplem jivit Devak  bhettounk yevjilem. Tannim zaiteank Jezu sorxim oddun haddlim. Bhagevont Bapak bhetton, apleach jivitachem somorponn  kelem.
          
Tannim devxastr xikunk nirnnoy ghetlo. Hache vorvim te Devachem Utor porgottunk ani sonvskar diunk xoktale. Fransisak onbhavarteank Devachea Utrachi porgottnni korunk khuxi zali.
          
1535 vorsa Inas piddent poddlo. Voizamnim taka porot Spain-ak vochunk maglem. Tannench apli zobabdari Peter Favre haka dili. Dusre vatten Fransiskak ‘Canon of Pamplona’ mhonn nemnnuk zalea mhonn khobor mell’li. Atam mhonnosor, to Jezuchea mogan pettlolo. Taka man, podvi, vhoddponn, hachem poddunkuch naslem. He, Jezuchea onnbhovan vaddte tornatte Pap Saib Paul III, hanka bhettle. Tanchea gineanachem Pap Saibak ojap dislem. Tanchem khaltem jivit taka chodd manovlem.
          
Eke rati Fransiskak Sant Jeromachem ek visanv dislem. Jezucho xis koso vavurtana taka koxtt poddtole te mogan sonsche mhonn maglem. Yadnik koso Fransiskachim provochonnam taka aikotoleanchim kallzam movallaitalim. To aplo vell piddestanche sevent sartalo ani bhurgeank doton xikoitalo. Hea visanvam vorvim Fransiskachi sarki novsornni zali. Tannim ek dharmik sonvstha ghoddunk yevjilem. Magneantlean ani prachit korun tannim Deva lagim mozot magli. Tannim sogllea vangddeamchi khuxi svikarun te Sonvstheche nem toyar kele ani Pap Saib Paul III hankam dhaddle. Hannim tankam aplea utran manyatay dili.
          
Punn tea kallar, kitleoch dharmik sonvstha asleo. Anik ek nove sonsthechi titli goroz nasloli. Oxem mhonn Pap Saibak dukh dislem, punn tannim bhorvanso soddunk nam. Tanchi sonvstha ghoddun yevunk te magnneantlean Devacho adar magtoch asle. Devak vinovnni korun tannim tin hozar misam bhettoilim.

          
Punn Fransiskak Devachi yevzonn vegllich asli. Inasacho chitins koso, sogllea khalteponnan taka adar dilo ani tachem novsorlolem jivit zaiteank Jezu sorxim haddtalem.

Saturday 18 October 2014

SANT FRANSISK XAVIER: Tanchem Tornattponn

By Fr.Nevel Gracias

Fransis aplem ghor soddun aplem fuddle xikop korunk Parisak veta. Taka thoim pavunk sumanam lagtat. To Santa Barbara kolegint vosti korta ani Otubrache 1ler, 1525 sakun Parisache Vidyapitin aplem xikop korta.
          Zhoim to ravtalo, thoim don’xim odik vidyearthi asle. Dusrea tornatteam vangdda ekach kuddant tanche borobor Fransiskui ravtalo. Sokallim char vaztam, tannim uttunk zai aslem. Sokallim panch vaztam, latin bhaxen tanchem xikxonn suru zatalem. Tankam khellunk ani visov gheunk toddoch vell mellttalo.
          Fransis hem sogllem manun gheun, aplea vellacho boro faido kaddtta. Tacho sobhav mogall aslolean, to soglleamcho avddicho zata. Xikpan, khellan to khupuch porzollta. Tache lagim axil’le taka poixe pavonant, ani apleak poixe dhaddunk to boroita. Porot-porot poixe magta mhonn, tachea kuttumbak titlem borem disonam. Ani tim taka porot ghara apounk sodtat. Punn tachi madr bhoinn Magdalena, tannim xikop purem korunk aplea ghorcheank suchoita. Fransis eka disak Devacho vhodd chakor zatolo, oxem ti aplea dorxonnan onbhovta.
          Don ghoddneo tachea jivitan probhav haddttat. Tacho Latin Prosor, zo pozoddponan jiyetalo, to ek piddecho gulam zaun morta. Ani ek Fransacho vidyarthi, zo lhanuch astana onath zal’lo, to gollar umkollun aplo jiv dita.
          Latin porikxen ies melloilea uprant, Fransis totvginean (Philosophy) xikta. Taka tachea kuddant Peter Favre, zo padriponnachem xikop korunk ail’lo, tacho sangat mellta. 1529 vorsa to B.A xikop sompoita. Teach vorsak tachi avoy sompta. Fransiskachea kallzak khup dukh zata. Tea uprant to ‘Licentiate’ hi podvi melloun, sogllea vidyarteam modem to poilo yeta. Taka tornatteank xikounk sondhi mellta, ani tech taka pagar ditat. Punn te poixe taka pavonant. Punn Inas de Loyola tachea adarak pavta, tacho kudd nettoita ani sogllim tachim billam farir korta. Ho tannem dil’lea adara vorvim, Fransis taka oddon veta. Ho Inas de Loyola ek kalljidar soinik, zo 1521 vorsak Pamplonam zhuzant Navarre ani Fransachea soinikam add zhuzlolo, ani heach zhuzant to zokmi zaun tacho paim moddlolo, Ani to porot boro zaunk taka khup kall laglolo. Fransiskachea tornatti jivitacher tacho khup probhav zata.

Friday 17 October 2014

SANT FRANSISK XAVIER : Tancho Zolm ani Bhurgeponn

By Fr. Nevel Gracias

1506 vorsak, Navarre, Spainachea desant Dr. Juan ani Dona Maria hankam Povitr Satoleant ek put zolmolo. Tanchea bhurgeam modlo to panchvo aslo. Tanchea adim tankam don chedde ani don cheddvam aslim. Avoy-bapain tanchea panchvea bhurgeak ‘Francisco’ mhonn nanv dovorlem. Tea kallar Navarre rajeant chollvoll choltali. Hem raj dusmanachea hatantlem nivarunk proytn zale. Punn hea proytn nirfoll zaun, zaitem nisonton zalem. Punn ‘Xavier Castle’ hea Fransiskachea ghorak hat lavunk nam. Tedna Fransisk bhurgo aslo, ani hem taka khainch somzolem nam.

Xavier Castle Navarre Spain

          Bhurgeponnar thaun tachea avoy-bapain bhurgea Fransiskak khup mog dilo. To ek huxar ani hurbevont xikxit aslo. Bore dekhin ani xistin to vaddtalo. Vaddtam-vaddtam tanchea kuttumbachi porompora samballunk tanchea bhavamni taka foujent bhorti korunk yevjilem. Punn Fransiskak khuxi nasli. Taka aplea bapay porim hea sonvsarant fankivont zaunk zai aslo. Tanchea rajeant zhuz chaluch aslem. Tachea dogui bhavamni hea zhuzant vantto ghetlo. Hea zhuzant ek kalljidar ‘officer’ aslo. To hea zhuzant ek payan zokmi zal’lo. To Navarre rajea add zhuztalo. Punn konnech taka vaitt korunk nam. Tacho boro poramos korun, tachea desant taka dhaddlo. Konn ho kalljidar monis? Toch to Sant Inas de Loyola, zannem Jesuit sonvsta ghoddli. Hem zhuz cholta astana pasun, aplea ‘Xavier Castle’ hantun Fransiskan aplim xikop chalu dovorlem. Tachea avoyn tacho boro poramos kelo. Aplem sukh-dukh ti taka sangtali. Atam mhonnosor, Fransisk ottra vorsamcho zal’lo. Fuddlem xikop korche khatir, tache avoyn taka Pamplona vochunk suchovnni keli. Poilech pautt Fransisk fuddle xikop korunk aplea gharantlo bhair sorlo. Thoim Navarre ek porompora asloli. Poilo put ghora-bhattacho yerderi zatalo. Dusro put foujent bhitor sortalo. Ani tisro put aslear to ‘cleric’ zaun ‘church taxes’ ekttaitalo. Punn Fransiska sovem Devachi yevzonn vegllich asli. Taka Parisache Vidyapittint fuddle xikop korunk dhaddlo. Soglle sonvsarache tornatte thoim xikunk yetale. Aple avoyk ani bhavank ek dukhacho ‘adeus’ korun, Fransisk aplem ghor soddun, Parisak vochunk bhair sorlo. Taka kitem ravtalem, ti Devakuch khobor asli.